İSTİKLAL
MAHKEMELERİ KANUNU
Madde 1.
İcra Vekilleri Heyetince gösterilecek lüzum ve Büyük Millet Meclisi’nce ekseriyeti mutlaka ile verilecek karar üzerine icap eden mahallerde İstiklal Mahkemeleri teşkil olunur.
(Hükümet
tarafından gösterilecek lüzum ve Büyük Millet Meclisinin
salt çoğunluğu ile verilecek karar üzerine gerek görülecek
bölgelerde İstiklal Mahkemeleri kurulur.)
Madde 2.
Bu mahkemeler Büyük Millet Meclisi’nin ekseriyeti mutlakası ve reyi hafi ile kendi azası meyanından müntehap bir reis ve iki aza ve bir müddei umumiden teşekkül eder. Ancak heyeti mahkemeye tari olacak noksanın ikmalini teminen ayrıca bir aza daha intihap olunur.
(Bu mahkemeler
Büyük Millet Meclisi’nin salt çoğunluğu ve gizli oyla kendi
üyeleri arasından seçecekleri bir başkan ve iki üye ve bir
savcıdan oluşur. Ancak mahkeme heyeti içinde değişik
sebeplerle bulunamayan üyelerin yerini almak üzere bir de yedek
üye seçilir.)
Madde 3.
İstiklal
Mahkemellerinin vezaifi bervechi atidir.
(İstiklal
Mahkemelerinin görevleri aşağıda sıralanmıştır.)
A) Muvazzaf
ve gönlü ile hizmeti askeriyeye dahil olupta firar edenler ve
firara sebebiyet verenler ve firari derdest ve sevkinden tekasül
gösterenler ve firarileri bilihtiyar ihfa ve iaşe ve ilbas
edenler hakkında ceza kanunnamesiyle askari kavaninde muayyen
cezai hüküm ve esbabı muhaffefe ve müşeddede mevcut
olduğu taktirde yalnız bu fıkradaki ceraime münhasır olmak
üzere tensip edeceği diğer güna mukarreratı ittihaz eylemek.
(Muvazzaf ve gönüllü olarak askerlik hizmetine girip te firar edenler ve firara sebep olanlar ve firari yakalanması ve sevkinde ihmal gösterenler ve firarileri saklayanlar ve yedirip içirenler ve kıyafet temin edenler hakkında ceza kanunu ile askeri kanunlarda belirtilmiş olan ceza ve suçu hafifleten ve ağırlaştıran sebepler olduğu taktirde yalnız bu fıkradaki suçlara has olmak üzere uygun göreceği kararları vermek.)
B) 29 Nisan
1336(1920) tarihli hıyaneti vataniye kanununun muhtevi olduğu
ceraimi.
(29 Nisan 1920 tarihli Vatana İhanet Kanununun içerdiği suçları.)
C) Devletin
emniyeti hariciye ve dahiliyesini ihlal edenler hakkında ceza
kanununun birinci babının birinci ve ikinci fasıllarında
muharrer ceraimi.
(Devletin dış ve iç güvenliğini ihlal edenler hakkında ceza kanununun birinci bölümünün birinci ve ikinci fasıllarında yazılı olan suçlar.)
Ç) Askeri
ve siyasi casusluk ve suikastı siyasi ve asker ailelerine
taarruz ve tecavüz ceraimi.
(Askeri ve siyasi casusluk ve siyasi suikast ve asker ailelerine saldırı ve tecavüz suçları.)
D) Seferberlikte
tedariki vesaiti nakliye komisyonlarının sui istimalat ve
musamahatı hakkında askeri ceza kanunu muvakkatinin birinci
maddesini muadil 28 rebiülahir 1332 ve 2 mart 1331 tarihli
kanunda musarrah ceraimi rü’yet etmek.
(Seferberlikte nakil aracı sağlama komisyonlarının görevi kötüye kullanma hakkında geçici askeri ceza kanununun birinci maddesine karşılık gelen 2 Mart 1915 tarihli kanunda açık bir biçimde belirtilmiş olan suçlar.)
E) İhtilasta
bulunan, rüşvet alan bilumum memurini mülkiye ve askeriyeyi ve
bunlara hangi sınıftan olursa olsun iştirak ve vesatat
eyleyenleri
(Vurgunculuk yapan, rüşvet alan bütün sivil ve asker memurların ve hangi kesimden olursa olsun bunlara katılanlar ve yardımcı olanlar.)
F) Nüfuzu
memuriyetinden istifade ederek halka zulüm ve işkencede bulunan
memurini mülkiye ve askeriyeyi muhakeme etmek.
(Memuriyet
yetkilerinin gücünü kullanarak halka zulüm ve işkencede
bulunan sivil ve asker memurları yargılamak.)
Madde 4.
Büyük Millet
Meclisi lüzum gördüğü istiklal mahkemeleri için üçüncü
maddede muharrer vezaiften bir kısmının istisnasına karar
verebilir.
(Büyük Millet Meclisi gerekli gördüğü İstiklal Mahkemeleri için üçüncü maddede yazılı görevlerden bazılarını kaldırabilir.)
Madde 5.
İstiklal
Mahkemelerinin idamdan gayrı hükümleri kat’i olup infazına
bilumum kuvvei müsellaha ve gayrı müsellahi devlet memurdur.
İdam hükümleri, Büyük Millet Meclisi’nce bilumum mesaile
tercihan tetkik ve tastik olunduktan sonra infaz olunur. Şu
kadar ki müstacel ve müstesna hal ve zamanda idam
hükümlerinin dahi Meclisçe tetkik edilmeksizin infazına
Meclis kararı ile mezuniyet verilir.
(İstiklal Mahkemelerinin idam dışındaki hükümleri kesin olup uygulanmasından silahlı ve silahsız bütün devlet güçleri sorumludur. İdam hükümleri, Büyük Millet Meclisi’nce, diğer bütün meselelerden önce incelenip onaylandıktan sonra infaz edilir. Acil ve önemli durumlarda dahi Meclisin onayı alınmaksızın idam yapılmasına yine Meclis kararı ile izin ve yetki verilir.)
Madde 6.
İstiklal
Mahkemeleri kararlarına bu mahkemenin müddeiumumisinin hakkı
itirazı vardır. Müddeti itiraz yevmi tefhiminin ferdasından
itibaren üç gündür ve itirazı vaki Büyük Millet Meclisince
katiyen hallolunur.
(İstiklal Mahkemelerinin kararlarına ,
bu mahkemelerin savcılarının itiraz hakkı vardır. İtiraz
süresi kararın verildiği gününün bitiminden itibaren üç
gündür ve yapılan itirazla Büyük Millet Meclisi7nce kesin
olarak karara bağlanır.)
Madde 7.
İstiklal
Mahkemesi heyetleri her altı ayda bir intihap olunur ve bu
müddetin hitamından evvel heyet tamamen veya kısmen Meclis
kararı ile tebdil edilebileceği esbabı teşkilin zevalile
faaliyeti dahi tatil olunur.
(İstiklal Mahkemeleri kurulları her altı ayda bir seçilir ve bu sürenin bitiminden önce mahkemenin kuruluş sebepleri ortadan kalktıysa , Meclis, kurulun bir kısmını veya tamamının görevine son verebilir.)
Madde 8.
Müddeiumumiler işbu kanun ahkamına tevfikan muttali olacakları ceraim hakkında takibatı kanuniyede bulunurlar. İstiklal Mahkemelerinin mukarreratının infazı hususunda kuvvei müselleha ve gayrı müsellahaya müddeiumumiler amirdir.
(Savcılar, bu
kanun hükümleriyle ilgili suçlar hakkında kanuni tahkikat
yaparlar. Savcılar, İstiklal Mahkemelerinin kararlarının
uygulanması konusunda devletin silahlı ve silahsız güçlerine
emir vermeye yetkilidirler.)
Madde 9.
İstiklal
Mahkemelerinin evamir ve mukarreratını infaz etmeyenler veya
infazında teallül gösterenler müddeiumumilerin talep ve sevki
üzerine aynı mahkemeler tarafından tahtı muhakemeye
alınırlar.
(İstiklal
Mahkemelerinin emir ve kararlarını uygulamayanlar veya
uygulamalarda ihmali görülenler, savcıların isteği
doğrultusunda aynı mahkemeler tarafından yargılanırlar.)
Madde 10.
İstiklal
Mahkemeleri, askeri ceza kanununun yedinci faslındaki hukuku
emiriyeden maada hukuku şahsiyeye hükmedemezler.
(istiklal
Mahkemeleri, askeri ceza kanununun yedinci bölümünde
belirtilen konular dışında kişi hak ve özgürlüklerine
müdahale edemezler.)
Madde 11.
İstiklal
Mehakimi ile mehakimi saire arasında tehaddüs edecek ihtilafı
mercii Türkiye Büyük Millet Meclisi Adliye Encümenince
bilcümle umura takdimen hallolunur.
(İstiklal Mahkemeleri ile diğer mahkemeler arasında meydana gelebilecek anlaşmazlıkların çözüm mercii, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Adalet Komisyonudur.)
Madde 12.
Her İstiklal
Mahkemesi ketebe ve müstahdemin maaşatı asliyesi şehri yüz
lirayı geçmeyecektir.
(Her istiklal
mahkemesinin memurları ve hizmetlilerinin maaş toplamları yüz
lirayı geçmeyecektir.)
Madde 13.
Her İstiklal
Mahkemesi ayda bir defa Heyeti Umumiyeye hülasai hüküm ve
mesai cetveli göndermeye mecburdur.
(Her İstiklal Mahkemesi, ayda bir defa Büyük Millet Meclisi’ne baktıkları davaların hüküm özetlerini ve çalışma cetvellerini göndereceklerdir.)
Madde 14.
Firariler
hakkında 11 Eylül 1336 tarihli kanun ile İstiklal Mahkemeleri
kanununun 1 inci maddesine müzeyyel 26 Eylül 1336 tarihli kanun
mülgadır.
(Firariler hakkında çıkarılan 11 Eylül 1920 tarihli kanun ve İstiklal Mahkemeleri Kanununun birinci maddesine ek 26 Eylül 1920 tarihli kanun kaldırılmıştır.)
Madde 15.
İşbu kanun
neşrinink ferdasındant itibarenü meridir.r
Madde 16.
İşbuk kanune
Büyükr Milletg Meclisie tarafındanç icrae olunur.r